بيماري لكه موجي گوجه فرنگيAlternaria Solani (Ell.and)

 علائم بيماري لكه موجي يا سوختگي زود رس گوجه فرنگي

عامل بيماريزا، قارچي با نام علمي( Alternaria Solani (Ell.and مي باشد. اين قارج ساقه ها  ، برگها و ميوه هاي گوجه فرنگي را آلوده مي سازد.

اين بيماري در خزانه موجب مرگ گياهچه مي شود. روي برگها لكه هاي قهوه اي مدور و اغلب احاطه شده با هاله زرد ظاهر مي گردد. لكه هاي برگي معمولا" ابتدا در برگهاي پير ظاهر مي شوندو به سمت بالا پيشروي مي كنند. با توسعه بيماري قارچ ممكن است ساقه ها و ميوه ها را آلوده سازد. لكه هاي روي ميوه شبيه به لكه هاي روي برگها به رنگ قهوه اي با حلقه هاي متحدالمركز تيره مي باشند. اسپورهاي تيره وپودر مانند از اين لكه هاي حلقه مانند توليد مي شوند.  با ذره بين مي توان اسپورهاي روي لكه را مشاهده نمود.

چرخه بيماري

 قارچ ميتواند در خاك و بقاياي گياه زراعي و علف هرز آلوده زنده بماند. اين قارچ ممكن است بذر زاد باشد. و توسط باد، آب، حشرات ،كارگران و ادوات مزرعه انتشار مي يابد.  وقتي اندام بوته گوجه فرنگي خيس باشد اسپورهاي نشسته روي بوته جوانه زده و برگها را آلوده مي سازند. اسپورها باجوانه زنی مي توانند وارد برگ ،ساقه و يا ميوه گردند. قارچ در دماي معتدل تا گرم و آب وهواي مرطوب بسيار فعال است. در فصل پر باران فعاليت بيماري شديد تر است .حمله بيماري سوختگي زود رس روي بوته هاي تحت تنش هايي از قبيل: بار زياد ميوه ،حمله نماتد، يا كمبود ازت بسيار شديدتر است.

ميزبان

گياهان خانواده سولاناسه از قبيل گوجه فرنگي ،بادمجان ، فلفل سبز ،فلفل قرمز و غيره ميزبان اين بيماري هستند.

كنترل

بهترين روش مديريت بيماري برمبناي پيشگيري مي باشد. در صورت استقرار بيماري روي بوته كنترل آن خيلي مشكل مي شود. دوباردر هفته مزرعه را مورد بازديد قرار دهيد و در صورت مشاهده علائم اوليه بيماري كاربرد قارچكش را شروع نمائيد.

راهكارهاي مديريت تلفيقي بيماري

فصل كاشت

كاشت گوجه فرنگي در فصل خشك بعلت پائين بودن شيوع بيماري سوختگي زود رس  بهتر مي باشد.

محل كاشت

كاشت گوجه فرنگي در مزرعه و يا در نزديكي مزارع داراي سابقه آلودگي به اين بيماري بهتر است انجام نشود. چون مزارع آلوده به  عنوان منبع مايه تلقيح اين بيماري عمل مي كنند. در اطراف مزرعه گوجه فرنگي گياهاني كاشته شده باشد كه ميزبان اين بيماري نباشند.

بادشكن ها

كاشت گياهان گراس علوفه اي پا بلند يا درختاني مانند مانگو، انجير، موز يا توت در اطراف مزرعه به  عنوان باد شكن مانع از ورود اسپورها توسط باد به داخل مزرعه مي شوند.

آبياري                                          

 از آبياري باراني استفاده نشود.  در صورت استفاده از آبياري باراني در اوايل صبح اين آبياري انجام شود تا فرصت كافي براي خشك شدن اندام بوته ها وجود داشته باشد.

كيفيت بذر

از بذرهاي عاري از بيماري استفاده كنيد.

گياهچه ها

خزانه گوجه فرنگي بايستي دورتر از مزارع گوجه فرنگي سال قبل قرار گيرد. زدن شخم عميق و بهبود خواص زهكشي بستر بذر مهم است. خاك را با آب گرم يا خاكستر براي حذف قارچ ها از خاك ضد عفوني كنيد . گياهچه هاي گوجه فرنگي را در خزانه مورد بازديد مكرر قرار دهيد در صورت مشاهده علائم بيماري و يا علائم مشكوك ،گياهچه هاي آلوده را از خزانه خارج و از بين ببريد.

كود دهي  

ماده آلي خاك را حتي المكان به مقدار زياد مخصوصا"  با استفاده از كودهاي حيواني پوسيده افزايش دهيد. با افزايش حاصلخيزي خاك نماتدها كاهش مي يابند. استفاده از بقولات تثبيت كننده ازت در تناوب زراعي نيز مي توانند حاصلخيزي زمين را افزايش داده و تا حدي مايه تلقيح قارچ را كاهش دهد.

حذف بقاياي گياهي آلوده

بقاياي بوته هاي گوجه فرنگي را پس از پايان محصول دهي از بين ببريد.

تناوب

در تناوب گياهانی از قبيل گوجه فرنگي ، سيب زميني، فلفل يا بادمجان در يك زمين حداقل به مدت دو سال و ترجيحا" سه سال كاشته نشوند.

كنترل شيميائي

توصيه هاي قارچكش

با مشورت كارشناسان حفظ نباتات قارچكش مناسب و موثر در مبارزه با اين بيماري انتخاب شود. هنگام مشاهده علائم اوليه سوختگي زودرس در مزرعه از قارچكش هاي حفاظتي از قبيل كاربامات ها، كلروتالونيل، تركيبات مسي به فاصله 7 روز در آب و هواي خنك و مرطوب و تا فاصله 10 روز در آب و هواي خشك استفاده گردد. آبياري باراني و بارندگي موجب شسته شدن قارچكش حفاظتي مي شوند. در صورت بارش شديد باران مصرف قارچكش حفاظتي تكرار شود.

فنون شيميائي

سمپاشي بايستي در شرايط مناسب با استفاده از سمپاش مطلوب انجام شود. از نازل هاي مخروط توخالي بايستي در سمپاشي استفاده شود. در هنگام سمپاشي تمام اندام بوته گوجه فرنگي با قارچكش حفاظتي پوشش داده شود.